Μ.Κάτσης: «Σκάνδαλο απευθείας αναθέσεων για καμπάνια ενημέρωσης στο… Αφγανιστάν»

30 ΣΕΠ

Ερώτηση κατέθεσαν 43 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., με την οποία ζητούν εξηγήσεις από τον Υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου κ. Μηταράκη, σχετικά με σκανδαλώδη απευθείας ανάθεση ύψους 73.532 ευρώ, για καμπάνια ενημέρωσης Αφγανών πολιτών για θέματα ασύλου (ΑΔΑ: ΨΛΑ046ΜΔΨΟ-Ν6Π), θέμα που είχε αναδείξει η εφημερίδα «Αυγή» (βλ. https://www.avgi.gr/politiki/396031_kanei-kampania-sto-afganistan-me-etaireia-poy-idrythike-amesos-meta-tin). Η καμπάνια έχει ουσιαστικά ανύπαρκτο αντικείμενο, καθώς αφορά καταχωρήσεις σε εφημερίδες του Αφγανιστάν(!) που ως γνωστόν έχουν κλείσει μετά την επικράτηση των Ταλιμπάν, αλλά και σε πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, οι οποίες βρίσκονται στη μέγγενη του ελέγχου από το καθεστώς.

Επιπλέον, ένα πλήθος στοιχείων που εντοπίζουν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., αναδεικνύουν ενδείξεις χειραγώγησης της διαδικασίας απευθείας ανάθεσης του συγκεκριμένου «έργου». Συγκεκριμένα, παρόλο που το Υπουργείο τυπικά προσκάλεσε 3 εταιρείες να καταθέσουν προσφορές, όπως προκύπτει από τα δημόσια στοιχεία του ΓΕΜΗ, οι 2 εξ αυτών  έχουν ως μέτοχο την ίδια εταιρεία και ουσιαστικά ανήκουν σε ίδια πρόσωπα, γεγονός που συνιστά παράνομη στρέβλωση του ανταγωνισμού. Μάλιστα, μόνο οι 2 αυτές εταιρείες με τον κοινό μέτοχο κατέθεσαν τελικά οικονομική προσφορά, όπου η εταιρεία που «κέρδισε» φαίνεται στα χαρτιά να έδωσε μια εικονική έκπτωση 0,2%. Είναι χαρακτηριστικό, επίσης, ότι πρόκειται για εταιρεία που ιδρύθηκε σχετικά πρόσφατα, λίγες μόνο μέρες έπειτα από την επανασύσταση του Υπουργείου. Έχει ήδη λάβει τον Ιούνιο 2021 με απευθείας ανάθεση, έπειτα από πρόσκληση στις ίδιες 3 εταιρείες, καμπάνια ενημέρωσης σε χώρες προέλευσης για την αποτροπή μεταναστευτικών ροών· τη στιγμή, μάλιστα, που η μέτοχός της εταιρεία έχει αναλάβει από έναν ιδιωτικό διεθνή οργανισμό, καμπάνια αντίθετης στόχευσης, δηλαδή την παροχή πληροφοριών στους πρόσφυγες που ταξιδεύουν στην Ευρώπη με στόχο την προστασία τους, κάτι που αποτελεί περίπτωση σύγκρουσης συμφερόντων. Σημειώνεται ότι η εταιρεία και η μέτοχός της, μέσα σε 17 μήνες έχουν πάρει με απευθείας αναθέσεις από διάφορους δημόσιους φορείς, έργα συνολικού ύψους 348.000 ευρώ.

Οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. επισημαίνουν ότι είναι ανεπίτρεπτο το ευαίσθητο ζήτημα των προσφυγικών ροών και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, να μετατρέπεται σε ευκαιρία για διασπάθιση δημοσίου χρήματος με ευθύνη της Κυβέρνησης, σε βάρος της χρηματοδότησης άλλων αναγκαίων, ουσιαστικών δράσεων που απαιτούνται για τη διαχείριση του ζητήματος.

Ζητούν από τον Υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου απαντήσεις σε μια σειρά από ζητήματα που τίθενται, όπως:

  • Ποιο ακριβώς θα είναι το «έργο» που θα παραλάβει το Υπουργείο από την εταιρεία, τη στιγμή που στο Αφγανιστάν έχουν κλείσει εφημερίδες, ενώ οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης βρίσκονται σε κατάσταση επιβολής ελέγχου από το καθεστώς των Ταλιμπάν.
  • Πώς εξηγείται το γεγονός ότι, παρά την επικράτηση των Ταλιμπάν στις 15/8/2021 και το κλείσιμο των διαύλων ενημέρωσης και επικοινωνίας που ακολούθησε, το Υπουργείο υπέγραψε τις σχετικές αποφάσεις υλοποίησης της καμπάνιας, στις 20/8/2021 και 15/9/2021.
  • Με ποια κριτήρια επέλεξε να προσκαλέσει μόνο τις συγκεκριμένες 3 εταιρείες για κατάθεση προσφορών για δυο συνεχόμενα έργα, κατά πόσο γνώριζε ότι οι 2 εξ αυτών έχουν κοινό μέτοχο, κάτι για το οποίο οποιοσδήποτε πολίτης μπορεί να πληροφορηθεί με μια απλή αναζήτηση στην ιστοσελίδα του ΓΕΜΗ και ποιες κυρώσεις πρόκειται να επιβληθούν σε κάθε υπεύθυνο για τις παράτυπες αποφάσεις που στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό.
  • Ποια η σκοπιμότητα της καμπάνιας ενημέρωσης στο Αφγανιστάν και αν έχει ως στόχο την παρότρυνση ή την αποτροπή τους από το να επιχειρήσουν να φύγουν από τη χώρα.
  • Αν τίθεται ζήτημα σύγκρουσης συμφερόντων, όταν σε προηγούμενη καμπάνια, η επίμαχη εταιρεία έλαβε δημόσιο έργο καμπάνιας αποτροπής μεταναστευτικών ροών, ενώ η μέτοχός της ιδιωτικό έργο καμπάνιας προστασίας των προσφύγων που ταξιδεύουν στην Ευρώπη.
  • Ποια η νομιμότητα της ένταξης της συγκεκριμένης δημόσιας σύμβασης στον κωδικό προμηθειών με θέμα: «Υπηρεσίες εξωτερικής πολιτικής», καθότι δεν είναι δυνατόν να ασκείται εξωτερική πολιτική από το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, ερήμην του Υπουργείου Εξωτερικών, ζητώντας να απαντηθεί επίσης αν το τελευταίο ήταν ενήμερο και είχε δώσει σχετικές έγγραφες εγκρίσεις.

 

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της Ερώτησης των 43 βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. και οι συνυπογράφοντες βουλευτές:

ΕΡΩΤΗΣΗ

Προς τον Υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου

Θέμα: «Οσμή σκανδάλου με τις διαδικασίες απευθείας ανάθεσης από το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, έργου με ανύπαρκτο φυσικό αντικείμενο, που συνιστά διασπάθιση δημοσίου χρήματος»

Συνεχίζοντας την τακτική των σκανδαλωδών υπερκοστολογήσεων και απευθείας αναθέσεων, που έχουν μάλιστα, σύμφωνα με δημοσιεύματα (βλ. https://www.kathimerini.gr/society/1080222/prosfygiko-adraneia-kai-kakodiacheirisi/) προκαλέσει την αντίδραση διεθνούς οργανισμού, το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου προχώρησε πρόσφατα σε μια ακόμα ύποπτη απευθείας ανάθεση ύψους 59.300 ευρώ, χωρίς ΦΠΑ, για καμπάνια ενημέρωσης Αφγανών πολιτών με καταχωρήσεις σε μέσα και πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, καθώς και εφημερίδες του Αφγανιστάν (ΑΔΑ: ΨΛΑ046ΜΔΨΟ-Ν6Π). Η καμπάνια αφορά την ενημέρωσή τους σε θέματα που αφορούν τη διαδικασία Ασύλου και τις συνθήκες διαβίωσης των Αφγανών αιτούντων άσυλο. Αίσθηση προκαλεί το γεγονός ότι το πρωτογενές αίτημα υλοποίησης ενημερωτικής καμπάνιας και η σχετική απόφαση ανάθεσης υπογράφονται αφότου πήραν οι Ταλιμπάν την εξουσία, όπου ως γνωστόν, έκλεισαν εφημερίδες, ενώ μέσα και πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης βρίσκονται στη μέγγενη του ελέγχου από το καθεστώς.

Το θέμα έφερε στο φως της δημοσιότητας η εφημερίδα «Αυγή» (βλ. https://www.avgi.gr/politiki/396031_kanei-kampania-sto-afganistan-me-etaireia-poy-idrythike-amesos-meta-tin), χωρίς μέχρι σήμερα να έχει υπάρξει κάποια αντίδραση από εκπρόσωπο του Υπουργείου και της Κυβέρνησης.

Πέραν της σημαντικής παρατήρησης στο δημοσίευμα ότι ο ανάδοχος του έργου είναι εταιρεία WEARERECEIPE A.E. που συστάθηκε λίγες μόνο μέρες έπειτα από την επανασύσταση του Υπουργείου, γεγονός που προκύπτει από τη δημόσια ανάρτηση στοιχείων του ΓΕΜΗ, πλήθος άλλων στοιχείων αναδεικνύουν ενδείξεις χειραγώγησης της διαδικασίας ανάθεσης. Συγκεκριμένα, η αναθέτουσα αρχή (Υπουργείο) ακολούθησε τη διαδικασία απευθείας ανάθεσης κατά το αρ.118 του ν.4412/2016, με κριτήριο τη χαμηλότερη οικονομική προσφορά, προσκαλώντας στη σχετική διακήρυξη 3 εταιρείες να καταθέσουν προτάσεις.  Όπως, όμως, προκύπτει από τα δημόσια στοιχεία του ΓΕΜΗ, οι 2 εξ αυτών (η τελική ανάδοχος WEARERECEIPE A.E. και η ΣΠΙΚ ΑΠ Ι.Κ.Ε.) έχουν ως μέτοχο την ίδια εταιρεία (ΚΟΜΙΟΥΝΙΚΕΪΣΙΟΝ ΕΦΕΚΤ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ  -COMMUNICATION EFFECT S.A.), γεγονός που αντίκειται στην περ.ε της παρ.4 του άρ.73 του ν.4412/2016 περί στρέβλωσης του ανταγωνισμού και, συνεπώς, η αναθέτουσα αρχή όφειλε εξ αρχής να γνωρίζει και να αποφύγει.

(βλ. σχετ. https://www.businessregistry.gr/publicity/show/153969201000, https://www.businessregistry.gr/publicity/show/138392503000 και https://www.businessregistry.gr/publicity/show/1958301000).

Οι διαδικασίες που ακολουθήθηκαν καθίστανται ακόμα περισσότερο ύποπτες, από το γεγονός ότι μόνο οι 2 εταιρείες με τον κοινό μέτοχο κατέθεσαν τελικά οικονομική προσφορά, με τη διαφορά μεταξύ τους (και έκπτωση αναδόχου) να ανέρχεται σε μόλις 0,2% του προϋπολογισμού, όπως προκύπτει από την απόφαση ανάθεσης.

Η ένδειξη διαφαινόμενης ευνοίας του Υπουργείου προς την εταιρεία WEARERECEIPE, ενισχύεται από το γεγονός ότι στις 9/6/2021, το Υπουργείο την επέλεξε με την ίδια διαδικασία της απευθείας ανάθεσης του αρ.118 του ν.4412/2016 για υπηρεσίες «καμπάνιας ενημέρωσης σε χώρες προέλευσης για την μείωση – αποτροπή παράτυπων μεταναστευτικών ροών», αντί 19.750 ευρώ, χωρίς ΦΠΑ (ΑΔΑ: ΩΦΛ946ΜΔΨΟ-Ν50). Και σε αυτή την περίπτωση, κλήθηκαν οι ίδιες 3 εταιρείες από την αναθέτουσα αρχή, όπου κατέθεσαν όλες οικονομική προσφορά, με διαφορά μεταξύ τους της τάξης του μόλις 0,1%. Επιπλέον, τίθεται ζήτημα νομιμότητας ως προς την τήρηση των προβλεπόμενων στη διάταξη της περ.δ της παρ.4 του αρ.73 του ν.4422/2016, σε συνδυασμό με το αρ.24, καθώς η πρόσκληση και ανάθεση υπηρεσιών που έχουν ως στόχο την αποτροπή των προσφυγικών ροών στη WEARERECEIPE, ελέγχεται ως προς κατάσταση σύγκρουσης συμφερόντων. Ο λόγος είναι ότι η μέτοχός της εταιρεία communication effect, έχει πρόσφατα αναλάβει τη διαχείριση στην Ελλάδα, της social media καμπάνιας «Aman Safety», για λογαριασμό της εκστρατείας ενάντια στο trafficking «Stop the Traffik». Η καμπάνια στοχεύει στην προστασία των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο, καθώς ταξιδεύουν στην Ευρώπη. Μέσω αυτής, παρέχονται πληροφορίες σχετικά με τους κινδύνους σωματεμπορίας, με την ασφάλεια και την πρόσβαση σε νόμιμη υποστήριξη. (βλ. https://marketingweek.gr/apo-tin-communication-effect-i-some-kabania-aman-safety/ και https://www.stopthetraffik.org/aman-safety-campaign-update-october-2020/). Συνεπώς, η communication effect μέσα σε 3 μήνες έχει αναλάβει από έναν διεθνή οργανισμό ένα ιδιωτικό έργο παροχής πληροφοριών στους πρόσφυγες που ταξιδεύουν στην Ευρώπη με στόχο την προστασία τους και ταυτόχρονα, μέσω μιας «θυγατρικής» εταιρείας, αναλαμβάνει από την Ελληνική Δημοκρατία ένα δημόσιο έργο παροχής πληροφοριών με διατυπωμένο στόχο την αποτροπή τους από το να ταξιδέψουν στην Ευρώπη.

Σημειώνεται, τέλος, ότι το προαναφερθέν έργο της καμπάνιας ενημέρωσης ύψους 59.300 ευρώ, είναι το μοναδικό έργο από όσα έχουν αναρτηθεί στο ΚΗΜΔΗΣ από οποιονδήποτε φορέα, που κατατάσσεται στον κωδικό προμηθειών (CPV) 75211000-8 με θέμα: «Υπηρεσίες εξωτερικής πολιτικής». Προκύπτουν ερωτηματικά για τη νόμιμη βάση της ανάθεσης δημόσιας σύμβασης με αντικείμενο θέματα άσκησης εξωτερικής πολιτικής της χώρας, από το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, χωρίς τη θεσμική εμπλοκή του Υπουργείου Εξωτερικών.

Το πλήθος των σκιών που δημιουργούνται, λόγω όλων των προαναφερθεισών «παραφωνιών» σχετικά με τις διαδικασίες απευθείας ανάθεσης των συγκεκριμένων έργων στη συγκεκριμένη εταιρεία, έρχεται να ενισχυθεί από το γεγονός ότι η WEARERECEIPE και η εταιρεία – μέτοχός της, η COMMUNICATION EFFECT, μέσα σε 17 μήνες έχουν αναλάβει από φορείς του Δημοσίου, μόνο με απευθείας ανάθεση, έργα συνολικού ύψους 280.780 ευρώ, χωρίς ΦΠΑ, όπως προκύπτει από αναρτήσεις στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ και το ΚΗΜΔΗΣ.

 

Κατόπιν, των παραπάνω και:

Επειδή, το ευαίσθητο ζήτημα των προσφυγικών ροών και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των προσφύγων, ιδιαίτερα έπειτα από τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν με την άνοδο των Ταλιμπάν στην εξουσία, είναι απαράδεκτο να μετατρέπεται σε ευκαιρία για διασπάθιση δημοσίου χρήματος με ευθύνη της Κυβέρνησης, σε βάρος της εθνικής και ευρωπαϊκής χρηματοδότησης άλλων αναγκαίων, ουσιαστικών δράσεων που απαιτούνται.

Επειδή, εγείρεται πλήθος αμφιβολιών για τη σκοπιμότητα και τη νομιμότητα των επίμαχων έργων που ανέθεσε το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου στην εταιρεία WEARERECEIPE.

Επειδή, τίθενται ξεκάθαρα ζητήματα αλλοίωσης του ανταγωνισμού κατά τις διαδικασίες απευθείας ανάθεσης των έργων αυτών, καθότι κλήθηκαν να καταθέσουν οικονομικές προσφορές εταιρείες με κοινό μέτοχο και, μάλιστα, στο ένα από τα δυο έργα ήταν οι μοναδικές που κατέθεσαν προσφορές.

Επειδή, τίθεται ζήτημα σύγκρουσης συμφερόντων, καθότι μια εκ των μετόχων της αναδόχου εταιρείας, η COMMUNICATION EFFECT, έχει αναλάβει ιδιωτικό έργο – καμπάνια με αντικείμενο αντίθετο από αυτό που καλείται να παραδώσει στο ελληνικό Δημόσιο.

Επειδή, ταυτόχρονα, η εταιρεία WEARERECEIPE και η, εκ των μετόχων της, COMMUNICATION EFFECT, φαίνεται να διατηρούν προνομιακή σχέση με φορείς του Δημοσίου, αν ληφθεί υπόψη το συνολικό ύψος των προϋπολογισμών των έργων τα οποία έχουν αναλάβει με απευθείας αναθέσεις.

Ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός:

  1. Ποια η σκοπιμότητα των υπηρεσιών καμπάνιας ενημέρωσης προς Αφγανούς πολίτες σε θέματα που αφορούν τη διαδικασία Ασύλου και τις συνθήκες διαβίωσης των Αφγανών αιτούντων άσυλο, οι οποίες ανατέθηκαν με την απόφαση με ΑΔΑ: ΨΛΑ046ΜΔΨΟ-Ν6Π; Η καμπάνια έχει ως στόχο την παρότρυνση ή την αποτροπή τους από το να επιχειρήσουν να φύγουν από τη χώρα; Προκύπτει παραβίαση του άρθρου 73 παρ. 4δ του Ν. 4412/2016 περί σύγκρουσης συμφερόντων, δεδομένου ότι στην ίδια ανάδοχο εταιρεία έχουν ανατεθεί με την απόφαση με ΑΔΑ: ΩΦΛ946ΜΔΨΟ-Ν50 οι υπηρεσίες καμπάνιας ενημέρωσης για την «μείωση – αποτροπή παράτυπων μεταναστευτικών ροών», ενώ ταυτόχρονα η μέτοχός της έχει πρόσφατα αναλάβει τη διαχείριση στην Ελλάδα, της social media καμπάνιας «Aman Safety» για την προστασία των προσφύγων κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους στην Ευρώπη;
  2. Ποιο είναι το φυσικό αντικείμενο του έργου που θα παραλάβει το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, τη στιγμή που στο Αφγανιστάν έχουν κλείσει εφημερίδες, ενώ μέσα και πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης βρίσκονται σε κατάσταση επιβολής ελέγχου από το καθεστώς των Ταλιμπάν; Πώς εξηγείται το γεγονός ότι, παρά την επικράτηση των Ταλιμπάν από την 15/8/2021 και το κλείσιμο των διαύλων ενημέρωσης και επικοινωνίας που ακολούθησε, το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου υπέγραψε για το έργο της καμπάνιας ενημέρωσης, στις 20/8/2021 και 15/9/2021, το πρωτογενές αίτημα υλοποίησης και την απόφαση απευθείας ανάθεσης, αντίστοιχα;
  3. Ποια η νόμιμη βάση της ανάθεσης υπηρεσιών εξωτερικής πολιτικής, σύμφωνα με τον υπ’ αριθ. 75211000-8 κωδικό προμηθειών (CPV), από το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου; Δύναται να ασκείται εξωτερική πολιτική από το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, ερήμην του Υπουργείου Εξωτερικών; Ήταν ενήμερο το Υπουργείο Εξωτερικών και είχε δώσει έγκριση για το αίτημα, τη διακήρυξη και την απόφαση ανάθεσης του εν λόγω έργου, προτού υπογραφούν τα παραπάνω έγγραφα; Υφίστανται σχετικά έγγραφα, από τα οποία να προκύπτει η οποιαδήποτε εμπλοκή του Υπουργείου Εξωτερικών και, αν ναι, ποια είναι αυτά;
  4. Με ποια κριτήρια το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου επέλεξε να προσκαλέσει τις συγκεκριμένες 3 εταιρείες για κατάθεση οικονομικών προσφορών και για τα δυο έργα που τελικά έλαβε η WEARERECEIPE; Γνώριζε ότι οι 2 εκ των 3 εταιρειών έχουν κοινό μέτοχο, κάτι για το οποίο οποιοσδήποτε πολίτης μπορεί να πληροφορηθεί με μια απλή αναζήτηση στην ιστοσελίδα του ΓΕΜΗ; Τήρησε τη νομιμότητα, όσον αφορά τις διατάξεις του ν.4412/2016 περί στρέβλωσης του ανταγωνισμού (βλ. περ.ε της παρ.4 του άρ.73 του ν.4412/2016), όταν μάλιστα για το πιο πρόσφατο έργο μόνο οι 2 εταιρείες με τον κοινό μέτοχο κατέθεσαν οικονομικές προσφορές; Αν όχι, ποιες κυρώσεις πρόκειται να επιβληθούν σε κάθε υπεύθυνο;