Η περίοδος που διανύουμε είναι κατά τη γνώμη μου, το τελευταίο βήμα της μετάβασης από το στάδιο της ουσιαστική χρεοκοπίας της χώρας, και της διάλυσης του κοινωνικού ιστού, στην περίοδο της κανονικότητας. Μια κανονικότητα όμως που ούτε ποσοτικά, ούτε ποιοτικά θα έχει σχέση με την κατάσταση πρίν το 2009.
H χώρα αφήνει πίσω της την χρεοκοπία και το “κοινωνικό” συμβόλαιο της μεταπολίτευσης που την οδήγησε σε αυτήν.
Το συμβόλαιο αυτό περιελάμβανε την ελληνική άρχουσα τάξη, μέλη της οποίας προέρχονταν από πολύ συγκεκριμένες οικογένειες, οι οποίες σε απόλυτη διαπλοκή με τα κόμματα εξουσίας, δημιούργησαν τον ελληνικό αστικό σχηματισμό και το μοντέλο ανάπτυξης, που φόρτωσε τα χρέη του στο κράτος και χρεοκόπησε την χώρα.
Ένα μοντέλο ολιγοπωλιακά αντιπαραγωγικό, με συγκριτικό πλεονέκτημα τη φοροκλοπή, τη μαύρη εργασία, τα τσάμπα δανεικά και τον παρασιτισμό. Και για τις μάζες στις οποίες απευθυνόταν, προέβλεπε απόλυτο κομματικό έλεγχο του κράτους, με διορισμούς χωρίς αξιοκρατία, ρουσφέτι σε κάθε βήμα και καταναλωτισμό με δανεικά, ενώ το ένα τρίτο της κοινωνίας ήταν εντελώς αόρατο και περιθωριοποιημένο.
Το μέλλον της χώρας δεν είναι δεδομένο, και εδώ συγκρούονται ξεκάθαρα οι πολιτικές μας αντιλήψεις. Είναι όμως σίγουρο ότι το ποτάμι πίσω δεν γυρνά και πρέπει αυτό να το καταλάβουμε όλοι μας.
Μπροστά μας έχουμε το αποτέλεσμα μιας διαπραγμάτευσης το οποίο, για πρώτη φορά έπειτα από 7 ολόκληρα χρόνια, έχει μηδενικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα, παίρνοντας μάλιστα την δόση χωρίς άμεσα μέτρα. Φτάσαμε λοιπόν σε μια συμφωνία έχοντας δύο δεδομένα τα οποία δεν πρέπει να παραβλέπουμε:
1) Από τη μία είχαμε την αρχική απαίτηση του ΔΝΤ για λήψη επιπλέον μέτρων λιτότητας τουλάχιστον 4,5 δισ. ευρώ, εδώ και τώρα.
2) Ταυτόχρονα από την πλευρά των Ευρωπαίων, ήταν πολύ έντονη η απαίτηση για τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα, δίνοντας του έτσι τεράστια διαπραγματευτική ισχύ ως προς τις διεκδικούμενες θέσεις του.
Συνυπολογίζοντας αυτά τα δύο, εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς ότι η ουδέτερη δημοσιονομικά συμφωνία στην οποία καταλήξαμε, δεν ήταν ούτε δεδομένη, ούτε εύκολη, αλλά συγκριτικά η καλύτερη δυνατή. Ακόμα, καταφέραμε να μην έχουμε άλλα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής μέσα στο υπάρχων πρόγραμμα, δηλαδή, μέχρι το 2018. Και εντέλει έχουμε και την πολιτική δέσμευση του Πρωθυπουργού, ότι χωρίς την ελάφρυνση του χρέους, άρα χωρίς το ΔΝΤ στο πρόγραμμα, δεν εφαρμόζονται και τα μέτρα που αυτό επέβαλε στη χώρα.
Πρέπει να παραδεχθούμε ότι υπάρχουν στη συμφωνία και μέτρα που θα φέρουν επιβαρύνσεις σε ομάδες του πληθυσμού, οι οποίες δε θα καλυφθούν σε απόλυτο βαθμό από τα αντίμετρα. Πρόκειται για μέτρα που δεν θα τα επιλέγαμε ποτέ, γιατί είναι άλλης πολιτικής αντίληψης και επιβλήθηκαν γιατί το ΔΝΤ έκανε δύο ΜΗ τεκμηριωμένες παραδοχές:
1ον) ότι το 50% δεν πληρώνει φόρους και ότι τα χρήματα που δίνει το κράτος για συντάξεις είναι 10%, ενώ ο μέσος όρος στην Ευρωζώνη είναι 2.5%.
2ον) ότι τα μέτρα αυτά είναι πιο αξιόπιστες και σταθερές πηγές εσόδων από τους διάσπαρτους φόρους, τους οποίους μάλιστα μέσω των αντιμέτρων δέχεται να μειώσει.
Είναι ξεκάθαρο ότι η ΝΔ συμφωνεί με τα μέτρα του ΔΝΤ γιατί τα πιστεύει. Για αυτό, και προς τιμή του, ο κ. Μητσοτάκης παραδέχεται ότι θα τα εφαρμόσει. Οι πολίτες ξέρουν, ότι αν κυβερνούσε η αξιωματική αντιπολίτευση, τα μέτρα θα ήταν πολύ χειρότερα! Εμείς από την άλλη πιστεύουμε ότι αν πάνε καλά τα πράγματα τα επόμενα δύο χρόνια, θα είναι σαφώς ηπιότερα.
Το βασικό πρόβλημα της ΝΔ στη συμφωνία δεν είναι τα μέτρα. Ας δούμε τη ρητορική της:
– Τι μας έλεγε η ΝΔ ολόκληρο το προηγούμενο διάστημα; Αυτά ακριβώς που έλεγε και το ΔΝΤ.
– Τι εννοούσε με τον όρο μεταρρυθμίσεις και καθυστερήσεις στο πρόγραμμα; Ψηφίστε ΤΩΡΑ.
– Γιατί δεν έπαιρνε θέση για τα εργασιακά; Επειδή οι θέσεις της ως προς τα μέτρα λιτότητας και την αγορά εργασίας ταυτίζονται απόλυτα με αυτά που πιστεύει το ΔΝΤ.
Το μεγάλο πρόβλημα λοιπόν της ΝΔ σε αυτή τη συμφωνία είναι τα αντίμετρα και όχι τα μέτρα. Αυτά δε θέλει και η ανταπόδοση πόρων προς την κοινωνία την ενοχλεί. Στην ουσία πιστεύει ότι είναι μέτρα αντιαναπτυξιακά γιατί σπαταλούν πόρους που θα μπορούσαν να πηγαίνουν σε φοροαπαλλαγές στους πλούσιους ώστε να φέρουν την ανάπτυξη. Εμείς πιστεύουμε στην βιώσιμη ανάπτυξη της οποίας ένα μερίδιο οφείλει να αποδίδεται στην κοινωνία.
Η διαφορά αυτή φάνηκε ξεκάθαρα και τον περασμένο Δεκέμβριο, όταν διαφώνησαν με την πρωτοβουλία της κυβέρνησης να δοθούν 620εκ.€ στους χαμηλοσυνταξιούχους ενώ, μετά Χριστόν, ζητάνε εκ του ασφαλούς να μοιραστεί το υπερπλεόνασμα του 2016!
Εάν όμως στα αντίμετρα είχαμε, για παράδειγμα, τη μείωση του ανώτατου συντελεστή φορολόγησης για τους έχοντες ή την απόλυση 15.000 δημοσίων υπαλλήλων, η ΝΔ και οι συνοδοιπόροι της θα τα ψήφιζαν με τα δύο χέρια! Για παράδειγμα, μια μείωση των εισφορών του ΕΦΚΑ για το 15% που πληρώνει παραπάνω εις βάρος του 80% που πληρώνει λιγότερο, όχι μόνο θα την ψήφιζαν αλλά θα έμπαιναν και στην κυβέρνηση!
Αυτή είναι η αλήθεια, ας το παραδεχτούν δημόσια, μήπως και αναβαθμίσουμε την ποιότητα του πολιτικού διαλόγου. Η αντιπαράθεση αριστεράς – δεξιάς στη μεταμνημονιακή εποχή, θα είναι ως προς το νέο παραγωγικό μοντέλο και ως προς το αν θα υπάρχει κοινωνικό κράτος και συνοχή.
Και επειδή τα αντίμετρα που καταφέραμε να βάλουμε στο ίδιο πλαίσιο συμφωνίας με τα μέτρα, αποκαλούνται ψίχουλα και ψευτοαντίμετρα από την αντιπολίτευση, θα αναφέρω κάποια ενδεικτικά για να τα ακούσουν και οι πολίτες που μας βλέπουν και να βγάλουν οι ίδιοι τα συμπεράσματα τους:
- Μείωση κατά 30% του Ενιαίου Φόρου Ακινήτων ( ΕΝΦΙΑ) για ποσά φόρου έως 700 ευρώ
- Μείωση στο 20% από 22% του πρώτου συντελεστή στην κλίμακα φορολογίας εισοδήματος
- Μηδενισμός της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης για εισοδήματα έως 30.000 ευρώ
- Μείωση του συντελεστή φορολογίας των κερδών των επιχειρήσεων από το 29% στο 26%.
- Μείωση του ΦΠΑ στα αγροτικά εφόδια από το 24% το 13%
- Επιδότηση ενοικίου η οποία θα καλύψει περίπου τα μισά νοικοκυριά της χώρας που διαμένουν με ενοίκιο ή έχουν στεγαστικό δάνειο
- Αύξηση κατά 260 εκατ. ευρώ του υφιστάμενου προϋπολογισμού των οικογενειακών επιδομάτων
- Ενίσχυση του επιδόματος για το πρώτο και το δεύτερο παιδί, με ταυτόχρονη ενίσχυση σε τρίτεκνους πολύτεκνους
- Αύξηση κατά 50% του συνολικού αριθμού παιδιών προσχολικής ηλικίας (0 – 4 ετών) που θα μπορούν δωρεάν να εγγραφούν σε βρεφονηπιακούς σταθμούς
- Μηδενική συμμετοχή στα φάρμακα για εισοδήματα έως 700 ευρώ
- Για εισοδήματα από 700 έως 1.200 ευρώ η συμμετοχή μειώνεται κατά 50%
- Επέκταση του προγράμματος σχολικών γευμάτων σε δημοτικά και γυμνάσια περιοχών με υψηλά ποσοστά ανεργίας και φτώχειας.
- Και το μεγαλύτερο όλων των αντι-μέτρων: Η ελάφρυνση της θηλιάς του χρέους! Η αναγκαία και ικανή συνθήκη για να σταματήσουμε το φαύλο κύκλο της αυτοτροφοδοτούμενης κρίσης. Το χρέος που λέγανε ότι είναι βιώσιμο γιατί βρίσκονταν στην ίδια πλευρά του τραπεζιού με τους πιο ακραίους κύκλους των δανειστών.
Η φάση σταθερότητας όμως, στην οποία περνάει η ελληνική οικονομία με το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης και η επικείμενη ανάκαμψη, θα έχει ωφέλειες για τους πολίτες οι οποίες δεν μπορούν ποσοτικοποιηθούν εκ των προτέρων. Όμως θα υπάρξουν. Η κυριότερη είναι η μείωση της ανεργίας και η ένταξη στην παραγωγή νέων ανθρώπων που βρίσκονται στο περιθώριο. Από εκεί και πέρα είναι ζήτημα πάλης να βελτιωθούν και οι συνθήκες εργασίας, γι’ αυτό και τα εργασιακά είναι σημαντική υπόθεση.
Ο μεγάλος μας στόχος λοιπόν, παραμένει η έξοδος της χώρας από την ασφυκτική επιτροπεία. Πάνω στην επίτευξη αυτού του στόχου εργαζόμαστε και από αυτό θα κριθούμε. Θέλουμε να καταστήσουμε την Ελλάδα βιώσιμη ως ισότιμο μέλος της Ευρωζώνης. Τη διετία ‘15-’16 έχουμε ουσιαστικά μηδενική μεταβολή του ΑΕΠ, άρα έχει δοθεί ένα τέλος στο σπιράλ της ύφεσης. Ο πάτος στο βαρέλι έχει μπει.
Τώρα περνάμε στην φάση της σταθερής και βιώσιμης ανάπτυξης, δηλαδή στη φάση του ενάρετου κύκλου της οικονομίας. Έχουμε 2 χρόνια μπροστά μας χωρίς μέτρα, για να πάρει μπροστά η οικονομία, για να θεραπεύσουμε πληγές με τα υπόλοιπα κομμάτια του παράλληλου προγράμματος καθώς και με τις μεγάλες θεσμικές τομές που χρειάζεται η χώρα.
Ο δρόμος είναι δύσκολος αλλά θα τον διαβούμε με αισιοδοξία.